Kırmızı veya beyaz soğan, Afrika kültüründe önemli bir unsur olarak kabul edilir. Sadece Afrika mutfağının değil aynı zamanda tıbbın ve kültürünün bir parçasıdır. Eski Mısır’da soğana tapılır ve sonsuzluğun sembolü olarak kabul edilirdi. Firavunlar onlarla birlikte mezara soğan gömerlerdi. Aslında soğan, öbür dünya için vazgeçilmez olduğu düşünülen hayati kullanıma sahiptir (Ulusal Soğan Derneği, 2011). Bu yazımızda Afrika’ya soğan ihracatı yapmak için pazar potansiyelinden ve bazı dikkat edilmesi gereken konulardan bahsedeceğiz.
Kalsiyum ve potasyum açısından zengin, yüksek vitamin ve kükürt alımı ile soğan, vücuda bağışıklık sistemi için gerekli olan antioksidanları sağlar. Vücudu kanser, kalp hastalığı ve şeker hastalığı gibi ölümcül hastalıklardan korur. Ayrıca antihistaminik, antiinflamatuar ve antibakteriyel özellikler olarak başka faydaları da vardır. Sonuç olarak, Afrika geleneksel mutfağı, Bamya Çorbası, Biber Çorbası, Banga Çorbası ve Edikang Ikong Çorbası gibi besin değeri için hemen hemen her yemekte soğan kullanır. Sonuç olarak Afrika kıtasında soğan tüketimi çok yüksektir (Demand Africa, 2019). Bu sebeple Afrika’ya soğan ihracatı yapmak firmanız için fırsat olabilir.
Afrika’ya Soğan İhracatı Yapmak için tüketimi anlamak
Afrika’nın her yerinde soğan tüketimi çok yüksek. Dünyada kişi başı tüketimin en yüksek olduğu kıtadır. Sadece Libya’da yılda 66,8 kilo soğan tüketiliyor (Ulusal Soğan Derneği, 2017). Bunu kişi başına 21,7 kilo ile Senegal izliyor (BM, 2011). Güney Afrika’da yıllık ortalama soğan tüketimi yaklaşık 367.238 tondur (Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık Bakanlığı, 2017). Benin’de, soğan tüketiminin kentsel alanda kişi başına yıllık 3,3 kg soğan, kırsal alanda ise kişi başına 1,1 kg soğan olduğu tahmin edilmektedir ki bu da yıllık toplam 2100 ton tüketim talebini temsil etmektedir (2018).
Gana’da soğan tüketimi artıyor, pazar yılda tahmini %11 oranında büyüyor ve bu da soğan üretiminin gelecekte sürdürülebilir olduğunu gösteriyor. Böylece, üretimine dahil olan yerel çiftçilere iyi değer sunmaya devam edecek (Kuzey Gana için Pazar Geliştirme, 2019). Genel olarak, soğana olan talep çok yüksek, ancak yerel üretim nispeten çok düşük.
Yine de Afrika kıtasındaki yüksek soğan talebi, Afrika ülkelerini üretim düzeyini artırmaya ve kıta dışından ithalat yapmaya itmektedir.
Türkiye’den soğan ihracatı
Türkiye ekonomisi her zaman ağırlıklı olarak tarım sektörüne dayanmaktadır. Soğan hem yerel olarak tüketilen hem de yurt dışına ihraç edilen ürünlerden biri olmuştur. Soğan, binlerce yıldır yetiştiriliyordu. Bu nedenle, Türk çiftçileri soğan yetiştirme tekniklerine çok aşinadır. Tarım, çoğunlukla ülkenin kuzeyinde bulunan 65.000 hektarlık araziyi kaplar. Soğan yetiştiriciliği için en önemli bölge Ankara ilinde bulunan Polatlı’dır (2016). Türkiye soğanı ağırlıklı olarak komşu ülkelere ihraç etmektedir. Oysa Senegal, Afrika kıtasındaki tek Türk soğanı ithalatçısıdır. Senegal, 406 bin dolarlık bir hacmi ithal ediyor (2016). Bununla birlikte toplam soğan üretimi 2 milyon tonun üzerindedir.
Türk soğanı iki çeşittir; kış ve yaz soğanı. Yaz soğanı kalın etli, sulu, dikdörtgen şekilli, genellikle salatada tüketilir. Kış soğanı ise yuvarlak ve oval şekilli, mevsimsel yağışlarla birleşir.
Afrika’ya Soğan İhracatı Yapmak ve tedarik zincirindeki zorluklar
Soğan paketleme
Ambalaj, ürünün kalitesini korumak ve sürdürmek hayati önem taşıdığından, ticaret sürecinin önemli bir adımıdır. Soğan paketi, ülke gereksinimlerine ve düzenlemelerine bağlı olarak genellikle ağlı bir koli torba veya plastik torbadır.
Soğuk zincir yönetimi
Genel olarak çabuk bozulan, iyi korunmadıkları takdirde kolayca bozulabilen hassas sebzelerdir. Aslında soğan, %90’a varan yüksek su içeriğine sahiptir. Bu yüksek yüzde, soğanı bakterilerin çok hızlı bir şekilde genişlemesi için potansiyel bir alan haline getirir. Örneğin, önerilen sıcaklığın 10° C üzerinde, onarım oranının artmasına ve soğanın bozulmasına neden olabilir. Soğanlar, depoya ulaşana kadar soğutmalı konteyner kamyonlarında taşınmalıdır. Öte yandan, depolama da sürecin önemli bir parçasıdır. Soğan depolama yönetiminin aşamaları, pazarlamadan önce kurutma, sertleştirme, soğutma, bekletme ve şartlandırmadır.
Soğanın soğuk depolanmasının rolü aşağıdaki hedeflere ulaşmalıdır:
- Mevsimsel üretim
- Bozulma
- Taşıma kayıpları
- Daha iyi dağıtım ve uygun fiyatlar
- Piyasa fiyatlarını dengelemek
- Kaliteyi koruyun
- İsraf azaltma
Sonuç olarak Afrika’ya soğan ihracatı yapmak için tedarik zincirinin iyi yönetimi, soğanların kalitesini ve güvenliğini korumak ve israfı, dolayısıyla mali kayıpları önlemek için çok önemlidir. Yine de sektör, fırsatlar ve yeni gelişme eğilimleriyle dolu. Bu bilgiler ışığında planlarınızı düzenlemenizi öneririz.
