Ülkelerin dış ticaret potansiyellerini ele aldığımız yazı dizimize Hollanda’ya ihracat yapmak ile devam ediyoruz. Hollanda’ya ihracat yapmak için dikkat edilmesi gereken konuları ve ülkenin dış ticaret profilini inceliyoruz.
Genel Görünüm
Dünyanın en büyük 4. ihracatçısı ve 6. ithalatçısı olan Hollanda, dünyada yatırıma ve ticarete en açık ekonomilerinden biridir. Avrupa’nın en büyük ve kalabalık limanı Rotterdam’a ve dünyanın en iyi ulaşım altyapılarından birine sahip olması ile Hollanda, Avrupa’ya yapılacak birçok ticaret için giriş noktasıdır. Yeni ürünlere ve trendlere açık ve İngilizce dil yetkinliği yüksek olan Hollandalı tüketiciler, yabancı ihracatçılar için ideal bir hedef tüketici grubudur. Hollanda, Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 42. sırada yer almaktadır.
Hollanda’nın 17,3 milyonluk toplam nüfusu içinde işgücüne katılım oranı yaklaşık %71, işsizlik oranı ise %5,4 ile , AB ortalamasının altındadır. İşgücünün %82’si hizmetler sektöründe ve %16’si sanayide istihdam edilmektedir. 909 milyar dolarlık GSYH büyüklüğü ile Hollanda, Avrupa’nın 5. ve dünyanın 17. büyük ekonomisidir. Aynı yılda, kişi başına düşen 52 bin 368 dolarlık GSYH’si ile dünyada 12. sıradadır. 2019 yılında yıllık reel olarak %1,8 oranında büyüyen Hollanda ekonomisinin, 2020 yılında COVID-19 pandemisinin etkisiyle -%7,5 oranında daralacağı öngörülmektedir.
Comtrade verilerine göre, Hollanda 2019 yılında toplam 577,6 milyar dolarlık ihracat ve 514,5 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. En yakın ticaret ilişkilerini komşu ülkeleri olan Almanya, Belçika ve Birleşik Krallık ile kurarken en fazla ithalatı Almanya’dan yapmaktadır. Türkiye, 2019 yılında Hollanda’ya 5,76 milyar dolarlık ihracat yaparken Hollanda’dan 3,2 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. 2019 yılındaki 8,9 milyar dolarlık ikili ticaret büyüklüğümüz ile Hollanda, Türkiye’nin en büyük 10. ticaret ortağı konumundadır. Son 5 yılda artış gösteren ikili ticaretimizde ihracatımız ithalatımıza oranla daha yüksek bir büyüme oranı sergilemiştir.
Hollanda’ya ihracat yapmak için Sektörler ve Fırsatlar neler?
Uluslararası işletmeler için çekici bir ekonomik ortam olan Hollanda, birçok uluslararası şirketin genel merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Çok sayıda uluslararası banka, sigorta şirketi, hukuk firması ve danışmanlık hizmetini ülkede bulundurması ile yapılacak yatırımlar için kapsamlı ve global bir hizmet sağlayıcısı konumundadır. Bu yönüyle Hollanda, uluslararası piyasalara hakim Türk hizmet firmalarının Avrupa’da iş yapması ve şirketleşmesi için çekici bir opsiyondur.
Endüstriyel alanda ise Hollanda ağırlıklı olarak gıda işleme, makineler, kimyasallar, petrol arıtımı, yüksek teknoloji ve elektrikli makineler sektörlerine önem vermiştir. Yoğun bir karayolu, demiryolu, su ve uçuş bağlantı ağına sahip olması endüstriyel üretimin diğer ülkelere ihracatını kolaylaştırmıştır. Buna paralel olarak, 2019 yılında en fazla ihracat yaptığı makine ve parçaları sektöründe, 17 milyarlık önemli bir ticaret fazlası elde etmiştir. Ayrıca, Avrupa Birliği’ndeki doğal gaz rezervlerinin %25’inden fazlasına sahip olan Hollanda, gelişmiş ekonomiye sahip komşuları için istikrarlı bir sağlayıcıdır.
Türkiye’nin Hollanda’ya en fazla ihracat yaptığı sektörler otomotiv, mineral yakıtlar ve yağlar ve giyim ve aksesuarlarıdır. Son 5 yılda her biri %10 ve üzeri büyüme gösteren bu sektörler arasından mineral yakıtlar ve yağlar, yıllık ortalama %50 büyüme ile en fazla artış gösteren sektördür. Hollanda’ya ihracatımızın %13’ünü oluşturan mineral yakıt ve yağlar sektörünün alt sektörü olan petrol jeli ve petrol mumu ise son 5 yılda yıllık ortalama %498 oranında kayda değer bir büyüme göstermiştir.
Hollanda hükümeti, ülkede artan obezite ve diyabet sorunuyla mücadele etmek için daha sağlıklı yaşam tarzlarını teşvik etmektedir ve vatandaşlarına bitki temelli beslenme alışkanlığı kazandırmak için ulusal bir kampanya başlatmıştır. Ayrıca, önde gelen Hollanda süpermarketleri hem geleneksel ürün alternatifleri hem de yeni sağlıklı seçenekler için her zaman yeni tedarikçiler arayışındadır. Türkiye’nin Hollanda ihracatında balık ve deniz ürünleri ile sebze, meyve, kuruyemiş ve bunların preparatları kategorileri, 2019 yılında toplamda 374 milyon dolar gelir getiren fakat %-1 ila -%3 arasında küçülen kategorilerdir. Hollanda’da yürütülen sağlıklı beslenme kampanyası ve süpermarketlerin tedarikçi arayışı ile paralel olarak Türk ihracatçıların bu alandaki fırsatları değerlendirmesi ihracat gelirlerimizi artırmada için faydalı olacaktır.
Türkiye’nin Hollanda’dan en fazla ithalat yaptığı sektörler demir çelik, plastik ve plastik ürünleri, makineler ve organik kimyasallardır. Bu sektörler arasında son 5 yılda artış gösteren tek sektör Hollanda ithalatımızda lider olan ve ithalatımızın %30’luk büyük bir bölümünü oluşturan demir çelik sektörüdür.
Hollanda’ya ihracat yapmak için Anlaşmalar ve Vergilerin durumu
AB Gümrük Birliği Anlaşması sayesinde Türkiye, Hollanda’ya yaptığı ihracatlarda gümrük vergisinden muaf tutulmaktadır. Türkiye ile Hollanda arasında ayrıca “Çifte Vergilendirmeyi Önleme” ve “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması” ikili anlaşmaları yürürlüktedir.
Hollanda’da Katma Değer Vergisi standart oranı %21’dir. Yiyecekler, ilaçlar, sanat ürünleri, kitap ve gazete ve bitki ürünleri gibi bazı ürün ve hizmetlerde %9’luk daha düşük bir oran uygulanmaktadır.
Gelir Vergisi standart oranı %30 olmakla beraber bu oran kazancın hangi yolla elde edinildiğine göre değişmektedir.
Hollanda’da vergiden sorumlu otorite olan Vergi ve Gümrük İdaresi’nin internet sitesinden detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Hollanda’ya ihracat yapmak için Standartlar ne olmalı?
Hollanda, ürün ve hizmetlerin ülkeye girişinde, AB güvenlik standartlarını uygulamakla beraber doğru kullanım için açık talimatlar ve yanlış kullanıma karşı uyarılar talep etmektedir.
İthal edilen gıdalar için ayrıca HACCP (Kritik Kontrol Noktalarında Tehlike Analizi Sistemi) gibi standartlar ve GLOBALGAP sertifikası gereklidir. GLOBALGAP olarak bilinen, EurepGAP sertifikası, “Perakende Üretimi Çalışma Grubu” ile “İyi Tarım Uygulamaları” tanımlarının birleşmesi ile oluşmuştur ve yakında diğer AB ülkelerinin de Hollanda gibi gereklilikleri arasına eklemesi beklenmektedir.
Hollanda’da standartlardan sorumlu otorite olan Hollanda Standardizasyon Kuruluşu (Nederlands Normalisatie Instituut-NEN) internet sitesi için tıklayınız.
Ek İthalat Sertifikaları
Hollanda, AB mevzuatına ek olarak tarım, tekstil ve demir-çelik ürünleri ithalatında çeşitli önlemler uygulanmaktadır. Bu uygulamalar kapsamında, ithalatçılardan gümrük işlemlerinin yapılabilmesi için ithalat sertifikası ya da ithalat lisansı talep edilmektedir. Hollanda’da bu çerçevede ithalat lisansı vermeye yetkili kuruluşlar şunlardır:
Tekstil Ürünleri: Merkezi İthalat ve İhracat İdaresi (Belastingdienst / Centrale Dienst voor In- en Uitvoer) internet sitesi için tıklayınız.
Süt ve süt ürünleri: Hollanda Süt Ürünleri Kurulu (Productschap Zuivel) internet sitesi için tıklayınız.
Et, tavuk, yumurta: Hayvancılık, Et ve Yumurta Kurulu (Productschap Vee, Vlees en Eieren) İnternet sitesi www.pve.nl (Hollanda’dan erişilebilmektedir.)
İşlenmiş meyve ve sebze ürünleri: Bahçecilik Ürünleri Kurulu (Productschap Tuinbouw) İnternet sitesi www.tuinbouw.nl (Hollanda’dan erişilebilmektedir.)
Tahıllar, şeker ve yağlar: Tarım Ana Kurulu (Hoofdproductschap Akkerbouw)
Paketleme ve Etiketleme
Hollanda’ya ihraç edilecek ürünlerin paketlenme ve etiketlenmede AB kurallarını karşılaması çoğu zaman yeterli bulunmaktadır. Ürünlerin üzerindeki etiketler ilgili ürünün içeriğini, bileşimini ve raf ömrünü belirtmelidir ve yerel dil olan Flemenkçe’nin eklenmesi avantaj sağlamaktadır. Özellikler gıda ürünleri konusunda hassas davranan Hollanda, bazı ürün grupları için ek önlemler talep etmektedir. Bu önlemlerle ilgili detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Hollanda’ya ihracat yapmak için Pazara Giriş Yolu nelerdir?
Acenteler ve distribütörler: Yerel acenteler veya distribütörler kullanmak, Hollanda küçük ve iyi gelişmiş bir Pazar olmasından dolayı kolaylıklar yaratabilmektedir. Ülkede yüksek sayıda uluslararası şirket bulunduğundan İngilizce iş dili olarak yaygın kullanılsa da tüketiciler ile Flemenkçe iletişim kurma açısından avantaj sağlamaktadır.
Doğrudan satış: Coğrafi yakınlığa ve gümrük anlaşmasına sahip ülkeler için çekici bir seçenek olan doğrudan satış opsiyonu, işletmeler arasında İngilizcenin yaygın olarak bilinmesi sayesinde birçok AB ülkesine göre daha uygulanabilir bir yoldur. Girilecek pazarda kapsamlı bir hâkimiyet kurmak zorluk oluştursa da yapılacak ihracattan en yüksek kar potansiyelini taşıyan yoldur.
E-ticaret: Hollanda e-ticaret açısından, 2019 yılında 16 milyar dolarlık geliri ve 2020-2024 yılları arasında yıllık ortalama %5,6 büyüme beklentisi ile sürdürülebilir bir pazardır. E-ticaret, diğer seçeneklere göre daha uygun fiyatlı ürünlerin Hollanda’ya ulaşımı açısından daha ulaşılabilir bir kanaldır. İnternet kullanım oranının %96 ile bir hayli yüksek olduğu Hollanda’da bu yol ile geniş bir tüketici kitlesine ulaşmak mümkündür.
Hollanda hükümetinin ülkede iş yapmak isteyenler için hazırladığı “Girişimciler için devlet bilgileri” internet sitesine ulaşmak için tıklayınız.
İş Kültürü
Hollandalılar planlı ve çok önceden belirlenmiş programları, operasyonel mükemmelliyet dahilinde çalışmaları ile bilinmektedir. Bu nedenle iş randevularını çok önceden, hatta aylar öncesinden almak ve randevu saatlerine uymak önem taşımaktadır. Hollanda’daki işyeri ve diğer kurumlarda iş bölümü ve tanımı detaylı bir şekilde yapılmış olduğundan izne ayrılan ya da hastalanan bir çalışana ulaşmak bir hayli zaman alabilmektedir. Bununla birlikte, AB ülkeleri arasında yarı zamanlı çalışanların en fazla olduğu Hollanda’da bazı çalışanlara yalnızca belli günlerde ulaşılabilmektedir. Bu nedenle, Hollanda’da yavaş işleyebilecek anlaşma sürecinin farkında olunmalıdır.
Hollandalılar iş görüşmeleri esnasında, diğer konulardan sohbet etme alışkanlığında olmayıp, doğrudan iş görüşmesine başlama eğilimindedir ve eşitlikçi yapıları ile statü göstergesi davranışlardan hiyerarşik yaklaşımlardan hoşlanmazlar. Diğer taraftan, İngilizce dil yetkinlikleri yüksek olduğundan yabancı ülkeler ile iletişimde dil sorunlarına nadiren rastlanır.
Ödeme Koşulları
Hollanda kanunu, alıcı ve tedarikçi diğer ödeme koşullarını kabul etmedikçe, her faturanın 30 gün içinde ödenmesini gerektirmektedir. 60 günden uzun bir ödeme süresine, yalnızca her iki taraf için de zararlı olmadığının gösterildiği durumlar için izin verilmektedir.
Hollanda Kurumsal Ajansı’nın ödeme koşulları ile ilgili koyduğu kurallar hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
