Ülkelerin dış ticaret potansiyellerini ele aldığımız yazı dizimize Amerika’ya ihracat yapmak ile devam ediyoruz. Amerika’ya ihracat yapmak için dikkat edilmesi gereken konuları ve ülkenin dış ticaret profilini inceliyoruz.
Genel Görünüm
Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Amerika’da elli eyaletten oluşan bir federasyondur. Dünyanın en büyük ekonomisine sahip olan ABD, karma bir ekonomik model benimsemiştir; başka bir deyişle, tüketim malları ve ticari hizmetlerde serbest piyasa ekonomisi olarak faaliyet göstermektedir. Teknolojik gelişmişlik düzeyi, nitelikli işgücü, sağlam altyapısı ve doğal kaynak zenginliği ile dünya ticaretinde söz sahibi bir merkez konumundadır. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre, dünyanın rezerv bakımından en zengin para birimi olan ABD doları, 2019 yılında bilinen tüm merkez bankası döviz rezervlerinin %60’ından fazlasını oluşturmaktadır. Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 8. sıradadır.
328,2 milyonluk nüfusu ile ABD, dünyanın en kalabalık üçüncü ülkesidir. İş gücüne katılım oranı %62 olan ABD’nin işsizlik oranı %3,7 ile dünya ortalamasının altındadır. 2019 yılındaki işgücünün %76’sı hizmetler sektöründe ve %20’si sanayide istihdam edilmektedir. Dünya Bankası verilerine göre, ABD’nin 2019 yılı GSYH büyüklüğü cari fiyatlarla 21,4 trilyon dolardır. IMF verilerine göre 2019 yılında yıllık reel olarak %2,3 oranında büyüyen ABD ekonomisinin, 2020 yılında COVID-19 pandemisinin etkisiyle -%5,9 oranında daralacağı öngörülmektedir.
Comtrade verilerine göre, ABD 2019 yılında 1,64 trilyon dolarlık ihracat ve 2,56 trilyon dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir. En yakın ticari ilişkilerini Çin, Kanada ve Meksika ile kurmuştur. Türkiye, 2019 yılında ABD’ye yaklaşık 9 milyar dolarlık ihracat yaparken ABD’den 11,8 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. 2019 yılında yaklaşık 21 milyar dolarlık ikili ticaret büyüklüğü ile ABD, Türkiye’nin en büyük dördüncü ticaret ortağı konumundadır.
Amerika’ya ihracat yapmak için Sektörler ve Fırsatlar neler?
ABD’de GSYH eyaletlere göre farklılık göstermektedir. En yüksek GSYH büyüklüğü dünyanın film ve eğlence endüstrisinin merkezi olan Kaliforniya eyaletindedir. İkinci sırada petrol rafinerileri ve kimya endüstrisi ile bilinen Teksas ve üçüncü sırada finans ve profesyonel hizmetler sektörü ile öne çıkan New York eyaleti gelmektedir.
ABD GSYH’sinin yaklaşık %80’ini oluşturan hizmetler sektörü, danışmanlık, hukuk, finans gibi profesyonel hizmetlerin ülkede oldukça başarılı olması ve diğer hizmetler sektörünü desteklemesi sayesinde hem ihracat hem de ithalatta dünya lideridir. Sanayi sektöründe öne çıkan petrol üretiminde dünya lideridir ve dünyadaki petrol üretiminin yaklaşık %18’ine sahiptir. Teknolojinin oldukça gelişmiş olduğu ABD, bu teknolojileri makine ve elektrikli cihazlar üretimine başarıyla uyarlamış ve yüksek bir üretim hacmine ulaşmıştır. Tarım ve hayvancılık GSYH’nin yüzde olarak küçük bir oranına sahip görünmekle birlikte oldukça verimlidir. ABD, gıda maddeleri ve işlenmiş gıda ürünleri ihracatında önde gelen ülkeler arasındadır.
Türkiye’nin ABD’ye 2019 yılında en fazla ihracat yaptığı sektörler makine ve mekanik parçalar, otomotiv, halılar, taş ve çimento benzeri maddelerden eşyalar ve değerli taşlar ve metallerdir. Her biri son 5 yılda artış gösteren bu sektörler arasından halılar, yıllık ortalama %26 büyüme ile en fazla artışı gösteren sektördür. Tüm sektörler arasından, son 5 yılda yıllık ortalama %74 büyüme ile ABD ihracatımızda 7. sırada yer alan alüminyum en fazla artışı göstermiştir.
Sağlık, tıbbi ürünler ve sağlık araştırma ve geliştirme konusunda ABD, dünyada en yüksek harcamayı yapan ülkedir. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) verilerine göre, GSYH’sinin %17’sini sağlık harcamalarına ayıran ABD, ortalama bir OECD üyesinden iki kat fazla harcama yapmaktadır. Gelecek yıllarda COVID-19 pandemisinin de etkisiyle daha da artması beklenen sağlık harcamalarından doğabilecek tıbbi makineler ve malzemeler, sağlık merkezi yapımı için inşaat malzemeleri ve sağlık sigortaları alanlarındaki iş birliği fırsatları yaratmak Türkiye için faydalı olacaktır.
Türkiye’nin ABD’den en fazla ithalat yaptığı sektörler makine ve mekanik parçalar, uçak ve uzay araçları, demir çelik, mineral yakıtlar ve yağlar ve elektrikli cihazlardır. Bu sektörler arasından son 5 yılda en yüksek artışı yıllık ortalama %13 büyüme ile mineral yakıtlar ve yağlar gösterirken, yıllık ortalama -%7 daralma ile uçak ve uzay araçları azalma gösteren tek sektördür.
Amerika’ya ihracat yapmak için Anlaşmalar ve Vergilerin Durumu
ABD ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Anlaşması bulunmadığından ABD’ye yapılan ihracatlarda gümrük vergisi uygulanmaktadır. ABD’nin uyguladığı gümrük tarife cetveli hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Türkiye, ABD’nin bazı ülkelere kısmen vergi muafiyeti sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nden (GTS) Mayıs 2019 itibarıyla çıkarılmıştır. Türkiye ile ABD arasında “Çifte Vergilendirmeyi Önleme”, “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması” ve “Ticaret ve Yatırım Çerçeve Anlaşması (TIFA)” ikili anlaşmaları yürürlüktedir.
Karmaşık bir vergi sistemine sahip olan ABD’de vergiler hem federal hükümet hem de eyaletler, şehirler ve ilçeler tarafından uygulanabilmektedir. Bu nedenle, ABD’ye ihracat yaparken sertifikalı bir muhasebeci veya vergi avukatından tavsiye alınması önerilmektedir. ABD’de federal vergilerden sorumlu otorite İç Gelir Servisi (IRS) internet sitesi için tıklayınız.
ABD’de Katma Değer Vergisi (KDV) yoktur, satılan ürünler eyaletten eyalete değişen satış vergisine tabidir. Satış vergisi ürünün satıldığı eyaletteki verginin üzerine şehir ve yerel vergilerin eklenmesi ile hesaplanmaktadır.
2017 itibariyle 5 eyalette (Alaska, Delaware, Montana, New Hampshire ve Oregon) eyalet çapındaki satış vergisi kaldırılmıştır. Eyaletlerde uygulanan satış vergileri oranları hakkında Vergi Yöneticileri Federasyonu internet sitesinden detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Amerika’ya ihracat yapmak için Standartlar ne olmalı?
ABD’de federal düzeyde standartlar genel olarak Standartlar ve Teknoloji Ulusal Enstitüsü (NIST) tarafından geliştirilmekle birlikte, ilgili ürünün özelliğine göre birçok federal birimin yetkisi olabilmektedir.
Motorlu taşıtlar ve lastikler: Ulusal Otoyol Trafik Güvenliği İdaresi
Tekneler: Birleşik Devletler Sahil Güvenliği
Alkol ve tütün mamulleri: Vergi ve Ticaret Bürosu’nun ilgili birimi
Gıda, ilaç, kozmetik ve tıbbi cihazlar: Gıda ve İlaç İdaresi (FDA)
Et, tavuk ve yumurta ürünleri: Tarım Bakanlığının Gıda Güvenliği Denetim Servisi (FSIS)
Diğer kurumların görev alanına girmeyen tüketici ürünleri: Ürün Güvenliği Komisyonu (CPSC) ve Çevre Koruma Ajansı (EPA)
Yasaklar
ABD’de bazı malların ve hizmetlerin içe aktarımı yasak olduğundan bu kategorilerde yapılacak ihracatlar için lisans edinilmesi gerekmektedir.
ABD Gümrük ve Sınır Koruması (CBP) internet sitesinden yasak kategoriler konusunda detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Paketleme ve Etiketleme
Amerika’ya ihracat yapmak için hazırlanan ürünlerde paketleme ve etiketleme kuralları eyalete göre farklılık göstermektedir. Farklı eyaletlerdeki paketleme ve etiketleme kuralları ile ilgili bilgi almak için tıklayınız.
Tüketici ürünleri ile ilgili düzenlemeler, diğer ürünlerden farklı olarak Gıda ve İlaç İdraesi (FDA) tarafından yürütülmektedir. FDA internet sitesine ulaşmak için tıklayınız.
Amerika’ya ihracat yapmak için Pazara Giriş Yolu nelerdir?
Acenteler ve distribütörler: Yerel acenteler veya distribütörler kullanmak, ABD eyaletlerindeki farklı düzenlemeler ve tüketim alışkanlıklarını yönetmek açısından etkili bir yoldur. Pazara girilecek her eyalet için farklı acente veya distribütör kullanmak faydalı olacaktır.
Doğrudan satış: Yabancı yatırımcılara konuksever bir yatırım ortamı ve geniş pazar imkanları sunan ABD, dünyanın en fazla doğrudan yabancı sermaye çeken ülkelerinden birisidir. Coğrafi yakınlığa ve gümrük anlaşmasına sahip ülkeler için çekici bir seçenek olan doğrudan satış opsiyonu, ABD coğrafyasının ve nüfusunun büyüklüğü nedeniyle girilecek pazarda kapsamlı hakimiyet bir kurma açısından zorluk yaratabilmektedir.
E-ticaret: ABD, 2019 yılında 504 milyar dolarlık geliri ile e-ticarette dünya lideridir ve 82 milyon sınır ötesi çevrimiçi tüketici ile, Çin’in ardından dünyada ikinci sıradadır. Bu nedenle, hem karlılık hem de müşteri bulma açısından elverişli bir pazardır.
İş Kültürü
ABD’deki ticari iletişim doğrudan olma eğilimindedir. Doğrudan konuya girme takdir edilmektedir ve müzakereler anlaşmayı sonuçlandırma odaklı ilerlemektedir. Sözleşmeler ve sözleşmenin yasal yönleri ince ayrıntısına kadar incelenmektedir. Bu nedenle, ABD ile yapılacak sözleşmelerde yer alacak her bir madde, detaylı ve dikkatli bir şekilde hazırlanmalıdır. ABD’de iyi gelişmiş ve detaylı ürün sorumluluğu yasaları vardır ve bu yasalar ile ilgili hukuksal riskleri azaltmaya yönelik önlemlerin alınması önem taşımaktadır.
ABD’de 5 farklı (Alaska ve Hawaii ile birlikte 7) zaman dilimi bulunduğundan toplantı saatleri belirlenirken bölge saatleri arasındaki farklılık göz önüne alınmalıdır. ABD, iletişim ağının yüksek önem verildiği bir ülkedir. Yeni tanışılan kişiler ile kartvizit alışverişi yapmak ABD iş görgü kurallarından biridir, bu nedenle hem iş toplantılarında hem de günlük hayatta kartvizit taşımak ya da kartvizitlerin günümüz dijital dünyasındaki eşlerinden olan LinkedIn benzeri iş ve profesyonel ağ platformlarında bir profil oluşturmak faydalı olacaktır.
Ödeme Koşulları
Ticaret sözleşmesi, ödeme koşulları için belirleyici faktördür. Anlaşmazlıkların çözümü için ABD hukuk sistemi uygulanmaktadır ve bu süreç genellikle sözleşmede belirtilen ABD eyaletinde gerçekleşir ve eyalet yasalarına uyar. Ayrıca, sözleşme şartları kabul edilirken döviz kuruna karar verilmesi ve bu kurun sabitlenmesi faydalı olacaktır.
